نقش قراین منفصل در فهم روایات تفسیری در المیزان

یکی از راه‏های دست‏یافتن به معنای اصلی و واقعی کلام، به‏کار‏گیری قراین منفصل مربوط به آن است. در فرایند فهم متن و از‏جمله روایت‏های تفسیری، قرینه عبارت است از هر‏چه به‏نوعی با کلام، ارتباط لفظی یا معنوی داشته باشد و مخاطب را در فهم مفاد آن کلام یاری رساند؛ خواه به کلام، پیوسته (متصل) و‏خواه جدا ازآن (منفصل) باشد. قراین منفصل (ناپیوسته) آن‏هایی هستند که از فضای کلام، جدا باشند و بعد‏از انتقال مخاطب به معنای ابتدایی (مفاد استعمالی)، وی را در رسیدن به مراد اصلی و واقعی (جدی) متکلم یاری رسانند. در این مقاله، مراد از قراین منفصل، روایت‏ها، آیات و برهآن‏های عقلی مسلّمی است که از‏لحاظ معنوی (تخصیص، تقیید، تبیین و...)، به‏نوعی، با روایتی که در‏صدد فهم آنیم، ارتباط داشته باشند ودر‏قالب قراین معیّنه و صارفه، ما را در فهم مقصود اصلی آن روایت مدد رسانند. به‏کار‏گیری قرینۀ منفصل آیات و روایت‏ها برای فهم روایت‏های تفسیری، پیش‏از هر چیز، مبتنی‏بر پذیرش اصل «در‏حکم کلام واحد بودن آیات و روایات اهل‏بیت (ع)» است. به‏کار‏گیری قراین منفصل یاد‏شده از‏سوی علامه طباطبایی، به‏ویژه قرینۀ آیات و روایت‏ها که بیانگر پذیرش این اصل از‏سوی وی است، قواعدی سودمند در فرایند فهم روایت‏های تفسیری در المیزان به‏شمار می‏رود.